Z punktu widzenia neurochirurga ważne jest, aby w trakcie pewnych operacji Pacjent był przytomny. Kiedy istnieje konieczność przeprowadzenia operacji w okolicy, która może być "elokwentna" (czyli krytyczna dla jednego ze zmysłów), ważne jest dokładne zrozumienie, jaką funkcję kontroluje ten niewielki obszar mózgu. Na przykład, jeśli istnieje konieczność usunięcia zmiany w pobliżu ośrodków mowy, niezbędne jest zaplanowanie dostępu operacyjnego i taktyki usuwania guza w taki sposób, który maksymalnie pozwoli ochronić tą okolicę. Operacje takie przeprowadza się w wybudzeniu (w znieczuleniu miejscowym) z jednoczesnym mapowaniem (oceną funkcji) mózgu. Pozwala to neurochirurgowi zwiększyć bezpieczeństwo operacji, szczególnie w zachowaniu Pacjentowi funkcji mowy.
Kiedy powinniśmy rozważać przeprowadzenie operacji w wybudzeniu?
Można pomyśleć, że mózg każdego z nas jest zorganizowany w ten sam sposób i że ośrodek mowy znajduje się dokładnie w tym samym miejscu. Ośrodki mowy są na ogół zlokalizowane w obrębie lewej półkuli mózgu, niekiedy zdarzają się jednak od tego odstępstwa. Małe obszary mózgu, które odpowiadają za zdolność mówienia i rozumienia mowy, nigdy nie znajdują się dokładnie w tym samym miejscu. Zanim więc będzie można usunąć zmianę, szczególnie w obrębie lewej półkuli konieczne jest stworzenie bardzo dokładnej mapy, aby określić, gdzie można bezpiecznie operować. Jedynym sposobem, aby to zrobić, jest ocena mowy, w momencie gdy neurochirurg dotyka (stymuluje) różnych części mózgu.
Na czym polega stymulacja? Czy operacja jest bolesna?
Pacjent jest poddawany dokładnemu znieczuleniu miejscowemu, na czas nacięcia skóry i usunięcia fragmentu czaszki. Przed rozpoczęciem kolejnego etapu wielokrotnie sprawdzamy czy podane znieczulenie jest wystarczające. W przypadku pojawienia się dyskomfortu znieczulenie możemy podać ponownie.
Gdy mózg jest odsłonięty, rozpoczynamy stymulację mózgu. W trakcie stymulacji Neuropsycholog przeprowadza szereg testów werbalnych, które obejmują nazywanie przedmiotów, rozumienie mowy, czytanie czy też liczenie. Pacjenci bardzo często obawiają się czy podołają w trakcie operacji przeprowadzanym testom. Wszystkie zadania, które wykorzystujemy w trakcie operacji są zawsze wielokrotnie ćwiczone przed operacją. Dzięki temu w trakcie operacji nic Pacjenta nie zaskoczy.
Kiedy już mamy dokładną mapę miejsca, w którym znajduje się ośrodek mowy przystępujemy do usunięcia zmiany. Ten etap również nie jest dla Pacjenta bolesny, gdyż mózg sam w sobie nie jest unerwiony czuciowo.
Czy każdy może być operowany w ten sposób?
Operacja wykonywana w znieczuleniu miejscowym to bardzo złożony proces wymagający zaangażowania bardzo wielu osób. W trakcie operacji w sali operacyjnej obecni są najczęściej: neurochirurdzy, anestezjolog, neurofizjolog, neuropsycholog i instrumentariuszki.
Niewątpliwie Pacjenci muszą wykazywać chęć współpracy w okresie poprzedzającym zabieg jak i w trakcie całej procedury - bez zaufania do zespołu leczącego i zaangażowania żadna taka operacja nie może się udać.
Dla Pacjenta, który po operacji zmiany zlokalizowanej w okolicy elokwentnej jest w stanie mówić, czytać, pisać i liczyć, nigdy nie ma wątpliwości, że warto było przezwyciężyć te wszystkie trudności.