Przetoka oponowa oznacza nieprawidłowe połączenie między dwoma strukturami, które normalnie nie są połączone. Przetoka tętniczo-żylna jest zatem nieprawidłowym połączeniem między tętnicą a żyłą. Przetoka oponowa kanału kręgowego, jest nieprawidłowym połączeniem między tętnicą a żyłą, które znajdują się w obrębie opony pokrywającej rdzeń kręgowy. Gdy przetoka powstaje, krew z tętnicy pod wysokim ciśnieniem trafia bezpośrednio do żyły, która nie jest przystosowana do przyjęcia tak dużej objętości krwi pod takim ciśnieniem. Mimo że przetoka oponowa nie znajduje się bezpośrednio na rdzeniu kręgowym lub wewnątrz niego, powoduje ona jednak zaburzenia neurologiczne poprzez zakłócanie normalnego odpływu krwi z rdzenia kręgowego.
Objawy
W miarę stopniowego narastania obrzęku rdzenia kręgowego większość pacjentów zaczyna zauważać problemy ze sprawnością kończyn dolnych, bólem pleców i nóg oraz problemy związane z oddawaniem moczu i stolca. Przy pogorszeniu sprawności kończyn dolnych mogą one wynikać z sztywności w obrębie kończyn dolnych bądź ich osłabienia. Innymi problemami zgłaszanymi przez pacjentów to impotencja, zaburzenia czucia w nogach, które mogą mieć różnorodny charakter – „uczucie wbijanych szpilek i igieł”, drętwienie, pieczenie itp. Często wczesne rozpoznanie przetoki jest bardzo utrudnione ze względu tego, że początkowe objawy są zazwyczaj niespecyficzne.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Przyczyna powstania przetoki tętniczo – żylnej kanału kręgowego jest zazwyczaj niejasna. Wydaje się, że powstają bez żadnego istotnego i konkretnego powodu, który możemy zidentyfikować. Niekiedy wspominanym w piśmiennictwie czynnikiem ryzyka jest przebycie urazu kręgosłupa w przeszłości. Zazwyczaj choroba ta dotyczy mężczyzn powyżej 50 roku życia.
Diagnostyka
Najczęściej przetoka jest rozpoznawana w badaniu rezonansu magnetycznego, w którym zwykle stwierdzane są charakterystyczne duże żyły otaczające rdzeń kręgowy. Dodatkowo rdzeń kręgowy ma zmieniony wygląd, co wynika z obecności obrzęku. Po postawieniu podejrzenia przetoki oponowej kanału kręgowego celem potwierdzenia rozpoznania oraz zaplanowania leczenia konieczne jest wykonanie inwazyjnego badania naczyniowego – angiografii. Badanie rezonansu magnetycznego nie jest w stanie pokazać miejsca przetoki.
Leczenie
Większość przetok jest leczona chirurgicznie lub wewnątrznaczyniowo. Celem leczenia jest zamknięcie przetoki poprzez jej chirurgiczne rozłączenie. W przypadku kiedy przetoka ma wiele tętnic zaopatrujących często jedynym sposobem leczenia jest leczenie operacyjne.