Tętniak mózgu jest nieprawidłowym uwypukleniem na tętniczym naczyniu krwionośnym w mózgu.
Obecność tętniaka mózgu związana jest z ryzykiem krwotoku. Najczęściej, krwotok z pękniętego tętniaka naczyń mózgu występuje w przestrzeni między mózgiem, a cienkimi tkankami pokrywającymi mózg. Dając tak zwany krwotok podpajęczynówkowy. Pęknięty tętniak jest stanem zagrożenia życia.
Zdecydowana większość tętniaków mózgu jednak nigdy nie pęka oraz nie daje żadnych objawów. Takie tętniaki są coraz częściej wykrywane podczas diagnostyki dolegliwości nie związanych w żaden sposób z obecnością tętniaka.
Objawy
Pęknięty tętniak
Nagły, silny ból głowy jest główny objawem krwotoku z pękniętego tętniaka mózgu. Ten ból głowy jest często opisywany przez pacjentów jako „najgorszy ból głowy”, jakiego kiedykolwiek doświadczyli.
Niepęknięty tętniak
Niepęknięty tętniak mózgu może nie dawać żadnych objawów, zwłaszcza jeśli jest mały. W przypadku większych tętniaków może dochodzić do objawowego ucisku na tkanki mózgowe i nerwy, powodując np. poszerzenie źrenicy, opadnięcie powieki bądź podwójne widzenie.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Przyczyny powstawania tętniaków mózgu nie są nieznane, ale znany jest szereg czynników mogących zwiększyć ryzyko ich pojawienia się, powiększania się i pękania.
Tętniaki mózgu występują częściej u osób dorosłych niż u dzieci oraz częściej u kobiet niż u mężczyzn. Dodatkowo zidentyfikowanymi czynnikami są nikotynizm, niekontrolowane wysokie ciśnienie tętnicze krwi (nadciśnienie). Rzadko tętniaki mogą być jedną ze składowych chorób uwarunkowanych genetycznie.
Diagnostyka
W przypadku podejrzenia krwotoku z tętniaka podstawowym badaniem jest tomografia komputerowa (CT). W przypadku potwierdzenia krwotoku w tym samym czasie możliwe jest wykonanie specjalnego badania z podaniem kontrastu celem oceny naczyń mózgowych i zlokalizowania tętniaka – jest to badanie angiografii tomografii komputerowej (AngioCT).
Ogólnie nie ma wskazań do rutynowego wykonywania badań obrazowych celem poszukiwania niepękniętych tętniaków naczyń mózgowych. W przypadku podejrzenia tętniaka w badaniach obrazowych ostatecznym badaniem obrazowym wykonywanym przy planowaniu leczenia jest badania AngioCT.
Leczenie
Decyzja o wskazaniach do leczenia jak i technice leczenia powinna być podejmowana w zespołach neurochirurg – neuroradiolog.
Duża część tętniaków nie wymaga jakiegokolwiek leczenia i powinna być jedynie obserwowana. W przypadku obecność wskazań decyzja o leczeniu chirurgicznym bądź wewnątrznaczyniowym jest podejmowana na podstawie wielu czynników takich jak: lokalizacja tętniaka czy jego wielkość.